Bir Çeşit Değişim Körlüğü Örneği Olarak Yılbaşı Kutlamaları

Birçok kişi yılbaşı kutlaması yapılması gerektiğinden emin ancak niçin bundan emin olduğunun farkında değil. Aynı birçok kişinin eş zamanlı kutlamaları, kutlamanın popülerliği, ile tutarsızlığı neredeyse birbirine denk. Bu çelişkiyse kutlamanın düşünsel değil inançla alakalı bir mesele olduğunu düşündürtüyor – ki inanç dogmatik doğası gereği tartışmaya kapalı. Davranış boyutuna indirelim: Yılbaşı kutlaması yapmak Hristiyanca davranmaktır, mıdır? İlahiyatçılar açıklasın.

Kutlamalar hakkında şişirilmiş bir hisse kapılmış bu kişiler kutlamaların tartışma konusu edilmesine bile katlanamaz çünkü mühim ve (herkesçe yapıldığı için) doğal bir şeyi kenara bırakmaya itileciği korkusuna kapılır. Zaten içebakış yaşantıları da onlara bu şişirilmiş hissi sunma eğilimindedir çünkü bu kimseler gündelik hayatta parçası olduğu evrenden daha büyük/üst/derin bir evrenin parçası olduğuna inanmaya hayli meyillidir – bunun böyle olmadığını en çok bilenlerden iki grup siyasetçiler ve reklamcılardır. Yılbaşı kutlamaları da sanırım bir noktada o üst evrenle randevu mahiyetinde cereyan ediyor – demeden geçemeyeceğim, kutlamalarda sık rastlanan objelerin kayda değer kısmının kırmızı olması da hayli ilginç.

Sağduyuya kulak verilirse yapılması gereken ilk şey bence kutlamaların gerekliliği şişirilmiş hislerinin havasını boşaltmak ve böylece bu kutlamaların aslında sanıldığı kadar muazzam ya da müthiş olmadığını görmektir. Bundan sonra bir bakıma kopma hislerine kapılmış insan tekleri ehlileşmeye başlıyor.

Yapılması gereken ikinci şey ise bence her duygusal açıdan dengeli kimse gibi insan teklerinin şu sorunları çözmesi gerektiğine karar vermesidir:

• Daha fazla isteme yönelimini dengeleme sorunu
• Hatırlama kapasitesini artırma sorunu (genellikle örtük fakat hep güçlü olan bir geceliğine her şeyi unutma arzusu)

Öylesine Bir İtiraf Niteliğinde Not: Bu yazıyı “kendini yeterince geri çekersen her şeyi dışsallaştırabilirsin ve herkese ve her şeye ateş edebilirsin” edasıyla değil de instagramdaki 2018'i özetleyen bonnnnnboşşşş anılar yığını hikayelerden, dışarıdaki (şu an evdeyim) hava fişeklerin gürültüsünden ve yine instagramdaki içki şişelerini/kadehleri gözüme sokan hikayelerden gına geldiği için yazdım. Yoksa saat gece ikide yapılacak iş değildi. Bu arada “change blindness” diye bir şey vaa…